6 marca br. w Mikołajkach rozpoczął się VIII Europejski Kongres Samorządów. Podczas pierwszego dnia wydarzenia odbył się panel dyskusyjny pn. „Zielona przyszłość miast i regionów”.

W naszych czasach świat nieubłaganie dąży do zielonej transformacji: kształcenie eko-odpowiedzialnych obywateli, transformacja energetyczna, walka ze smogiem, usprawnienie gospodarki wodnej i odpadowej, zagospodarowanie zieleni miejskiej. Miasta i regiony są bardzo istotnym ogniwem łańcucha zmian, ponieważ jako pierwsze, na poziomie lokalnym, mierzą się z proekologicznymi projektami i innowacjami.

Jak poprawnie przebrnąć przez transformację i złagodzić koszty przemiany? Jak wejść w zieloną przyszłość z dumnie uniesioną głową? O tym w rozmowie z Kamilem Śliwińskim, redaktorem serwisu PKB24.pl mówili Jacek Wiśniowski, Burmistrz Lidzbarku Warmińskiego, Jacob Trøst, Burmistrz Bornholmu, Dania, Izabela Śliwińska, Wiceprezydent Tomaszowa Mazowieckiego, Łukasz Niewola, Dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i Zrównoważonego Rozwoju w Grupie LUX MED oraz Dominika Bagińska-Chyłek z Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Dyskusję rozpoczął Burmistrz Bornholmu dzieląc się ze zgromadzonymi uczestnikami historią tego jak na przełomie lat 80. i 90. zaczęła się długa droga, która w 2006 roku już przeszła do etapu konkretnych zrealizowanych prac nad stworzeniem “zielonej wyspy” w 100% zrównoważonej. Dziś, gdy ten cel osiągnięto, system energetyczny działa w oparciu o OZE, choć, gdy nie ma słońca wyspa musi nadal zaopatrywać się w energię ze Szwecji (tu pojawia się pytanie jaka jest to energia – czy w pełni zielona? Okazuje się, że nie zawsze tak jest). Ale Bornholm energię też potrafi magazynować. Do 2030 mają powstać “energy islands”, czyli wyspy energii o powierzchni 90 akrów i dzięki nim Bornholm będzie mógł energię eksportować także do Europy. Polityka klimatyczna jest ambicją duńskiego rządu, a nabiera to nowego znaczenia, gdy uniezależnienie od rosyjskich dostaw stało się tak ważne. Duńskie uniwersytety pracują nad rozwiązaniami dla magazynowania energii. Burmistrz Bornholmu zwrócił także uwagę, że wdrażanie rozwiązań wymaga odwagi politycznej, by sprawa posuwała się do przodu, a nawyki mieszkańców ulegały z czasem pozytywnej zmianie.

Zastępczyni Prezydenta Tomaszowa Mazowieckiego pochwaliła się z kolei wieloma wdrożonymi w perspektywie ostatnich 9 lat przez miasto rozwiązaniami: wprowadzeniem strategii ds. adaptacji do zmian klimatu, co pozwoliło ocenić deficyty, ale i zidentyfikować perspektywy. Tomaszów posiada bezpłatną komunikację miejską, niskoemisyjny tabor, korzysta z obiegów zamkniętych, farm fotowoltaicznych. Miasto wdroży także platformę partycypacji społecznej mającą pomóc w komunikacji z mieszkańcami także w kwestiach środowiskowych – np. dzięki zintegrowanemu systemowi czujników jakości powietrza łatwo będzie zidentyfikować obszary, gdzie jakość ta uległa pogorszeniu.

Lidzbark Warmiński także przedstawiony został przez burmistrza miasta jako zielone miasto, co udaje się osiągnąć dzięki współpracy partnerów, a także programom rządowym i unijnym; Lidzbark ma 2. miejsce w kraju w pozyskiwaniu funduszy. W mieście, podobnie jak w Tomaszowie, działa bezpłatna komunikacja miejska obsługiwana przez zielone elektryczne autobusy – 15 tysięczne miasto miesięcznie obsługuje 32 tys. pasażerów. Miasto popularyzuje alternatywne sposoby poruszania się, ścieżki rowerowo-piesze. Dodatkowo powstaje także “ciepłownia przyszłości” – nowatorski projekt, dzięki któremu dostarczone zostanie 30% zapotrzebowania w ciepło oraz powstaną 3 obszary magazynowania: woda – ziemia – powietrze.

Łukasz Niewola reprezentujący Luxmed zauważył, zresztą na przykładzie Mikołajek, że w przeciągu ostatnich dwóch lat wiele rodzin przeniosło się z dużych miast ze względu na jakość życia. Podając również przykład wyzwania, z jakim mierzą się podwarszawskie tzw. bogate gminy wobec prób przyciągnięcia młodych ludzi, którzy mają w nich przecież płacić podatki. Czy stawiać bloki mieszkalne? Tu pojawia się argument zaburzenia programów ochrony środowiska. Biznes jest współodpowiedzialny za miejsce, w którym prowadzi biznes i ma to być z korzyścią dla obywateli. Luxmed stworzył także po raz kolejny we współpracy m.in. z SGH “Indeks zdrowych miast”, gdzie bada 66 polskich miast na prawach powiatu.

Debatę zamknęła Dominika Bagińska-Chyłek, według której sprawa ESG nie jest jeszcze tak różowa (zielona sic), ponieważ wszystko o czym mówili poprzednicy, tj. sadzenie drzew i inne projekty choć są w porządku, dziś najważniejsze jest, aby nie używać brudnej energii; inwestycje niezrównoważone nie będą zresztą już niedługo dofinansowywane. Ważna jest także współpraca między przedstawicielami prywatnymi oraz samorządami. Rok 2050 to bliska perspektywa, więc dziś liczy się dostarczenie rozwiązań technologicznych i ważne jest, żeby korzystać ze sprawdzonych rozwiązań, np. partnerów zagranicznych. Jest również wiele instrumentów i programów dla smart cities i tutaj liczą się międzysektorowe i międzynarodowe partnerstwa.

Więcej informacji na temat Kongresu dostępnych jest na stronie: www.forum-ekonomiczne.pl

Patronat nad tym wydarzeniem sprawuje Związek Powiatów Polskich.