Związek Powiatów Polskich, jako jedna z najbardziej powszechnych ogólnopolskich organizacji zrzeszających jednostki samorządu terytorialnego, od początku swojego istnienia, stawia sobie za cel wspieranie idei samorządu terytorialnego, integrowanie i obronę wspólnych interesów powiatów i miast na prawach powiatu, a także kształtowanie wspólnej polityki. Związek nie zapomina także o konieczności stałego wspierania inicjatyw na rzecz rozwoju i promocji powiatów, wspierania wymiany doświadczeń, czy upowszechniania modelowych rozwiązań w zakresie rozwoju i zarządzania w powiatach.

Realizację swoich założeń Związek Powiatów Polskich prowadzi przy wykorzystaniu swoich statutowych organów oraz biura ZPP.

Corocznie odbywa się Zgromadzenie Ogólne ZPP (najwyższa władza Związku), czyli spotkanie przedstawicieli powiatów i miast na prawach powiatu - Członków ZPP. Podczas którego omawiana jest bieżąca sytuacja, przyjowane są stanowiska oraz uchwały.

Aktywność Związku realizowana jest także w jego regionalnych strukturach, tj. funkcjonujących w każdym województwie – Konwencie Powiatów. To te ciała, niejednokrotnie stanowią spiritus movens decyzji podejmowanych przez Zarząd, a w konsekwencji działań wykonywanych przez biuro Związku.

W każdym roku, w skali kraju, odbywa się kilkadziesiąt posiedzeń Konwentów Powiatów poszczególnych województw. Podczas, których poruszanych jest wiele spraw oraz przyjmowane są także stanowiska. Ponadto przewodniczący Konwentów z poszczególnych województw kierują do biura ZPP różnego rodzaju pisma dotyczące spraw powiatów i miast na prawach powiatu.

Głównym organem analizującym i podejmującym decyzje w Związku jest jego Zarząd. W każdym roku odbywa się od kilku do kilkunastu posiedzeń. Członkowie Zarządu rozpatrują na nich bieżące zagadnienia, podejmują uchwały i przyjmują stanowiska. W spotkaniach Zarządu biorą także udział przedstawiciele Komisji Rewizyjnej ZPP oraz przewodniczący Konwentów Powiatów.

Organem z jednej strony – zgodnie ze statutem – kontrolnym, ale z drugiej wspierającym, z głosem doradczym dla Zarządu ZPP jest Komisja Rewizyjna.

Jednym z efektów prac wszystkich organów Związku są przyjmowane stanowiska. Wystąpienia te są analizowane i przedkładane odpowiednim organom centralnym, a ich przekaz niejednokrotnie jest dodatkowo artykułowany przed przedstawicieli ZPP w ramach różnych spotkań.

Działalność Związku Powiatów Polskich opiera się na aktywności biura ZPP. To pracownicy i eksperci zatrudnieni w Związku, w ramach swoich codziennych działań, realizują zadania wskazane przez organy ZPP i wynikające z celów i zadań stawianych przed Związkiem.

Praca ta polega głównie na prowadzeniu analiz aktów prawnych poddawanych konsultacjom publicznym. W tym miejscu należy wskazać, że w każdym roku prawnicy ZPP analizują ponad tysiąc projektów aktów prawnych, z czego do kilkuset przygotowują szczegółową opinię prawną. Niejednokrotnie przygotowanie tych opinii poprzedza przeprowadzenie prac badawczych.

Główna aktywność ZPP odbywa się na płaszczyźnie współpracy pomiędzy organami państwa, a jednostkami samorządu terytorialnego szczebla powiatowego. Walka o interes powiatów i miast na prawach powiatu realizowana jest tu głównie poprzez właściwe reprezentowanie głosu środowiska samorządu powiatowego. Realizacją tego zadania zajmują się zarówno eksperci biura Związku, jak i przedstawiciele ZPP wskazani przez organy Związku.

Główny sposób tych działań odbywa się poprzez artykułowanie stanowisk środowiska samorządowego na płaszczyźnie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (oraz jej zespołów tematycznych), komisji sejmowych i senackich, czy też innych ciał, jak np. komitetów monitorujących, sterujących, etc.

W każdym roku, przedstawiciele i eksperci biura Związku biorą udział w kilkuset różnego rodzaju spotkaniach, na których poruszana jest problematyka funkcjonowania samorządów powiatowych.

Działalność reprezentantów Związku wykracza także poza granice naszego kraju. Delegaci ZPP pracują w ramach struktur unijnych, w tym głównie odbywa się to w: Europejskim Komitecie Regionów, Kongresie Władz Lokalnych i Regionalnych Europy, Radzie Gmin i Regionów Europy, a także Europejskiej Konfederacji Władz Lokalnych Szczebla Pośredniego. Delegaci ZPP do ww. organów pilnują, aby prawodawstwo unijne uwzględniało głos środowiska samorządowego, w tym ten dotyczący działalności szczebla samorządu powiatowego.

Zaangażowanie organów i biura Związku przekłada się na konkretne wymierne efekty. Można o nich przeczytać w sprawozdaniach rocznych publikowanych na stronie www.zpp.pl w zakładce: Informacja o ZPP => Historia => (wybrana kadencja) => Sprawozdania z działalności ZPP.

Dzięki zaangażowaniu ZPP każdego roku:

• ratowane są budżety powiatów i miast na prawach powiatu przed ich destrukcją wynikającą z proponowanych zmian legislacyjnych,
• negocjowane są nowe możliwości pozyskiwania dodatkowych środków finansowych.

Działalność Związku w każdym roku wykracza poza płaszczyznę legislacyjną. Związek Powiatów Polskich czynnie angażuję się w organizację i współorganizację różnego rodzaju konferencji, sympozjów, czy zjazdów.

Ponadto eksperci ZPP, jeżdżąc po całym kraju, a także online, prowadzą szereg bezpłatnych warsztatów i szkoleń dedykowanych pracownikom samorządowym.

Średnio w skali roku realizowanych jest ponad 100 dni szkoleniowych, w których udział bierze ponad 2 tysiące pracowników samorządowych.

Ponadto przez lub przy współpracy ze Związkiem Powiatów Polski wydawanych jest rocznie kilkanaście publikacji poświęconych problematyce samorządowej.

Redaktorzy ZPP przygotowują także artykuły prasowe – głównie o charakterze konsultacyjno-doradczym, które publikowane są w prowadzonym przez Związek portalu internetowym Dziennik Warto Wiedzieć (zlokalizowanym pod adresem  www.wartowiedziec.pl). W skali roku publikowanych jest kilka tysiący artykułów.

Istotnym elementem działalności ZPP są także realizowane projekty, na które Związek pozyskuje środki z innych źródeł niż składki członkowskie. Dzięki ich realizacji ZPP może w większym wymiarze wspierać samorządy, szczególnie powiatowe, w doskonaleniu profesjonalnego świadczenia usług publicznych.

Reasumując należy podkreślić, że aktywność i efekty prac Związku są wynikiem wytężonej pracy jego organów i biura ZPP. Wzajemna dobra współpraca daje gwarancję rzetelnej pracy na rzecz samorządów członkowskich, wpływając na jej wymierne efekty.

Z pełnym sprawozdaniem z ostatniego roku, w którym zawarto szczegółowe informację o efektach prac ZPP, można zapoznać się tutaj.