Z okazji przypadającego 27 maja Dnia Samorządu Terytorialnego przedstawiciele organizacji samorządowych skierowali apel do Prezydenta RP, Andrzeja Dudy, o podjęcie niezbędnych działań dla przeciwdziałania recentralizacji i osłabiania samorządu terytorialnego. Oto skrót apelu:

Kończąca się kadencja samorządu terytorialnego przyniosła wiele zdarzeń pozytywnych. Powołano pierwszą w Polsce metropolię w województwie śląskim. Niezwykle potrzebne reformy ma wdrożyć nowy kodeks urbanistyczny. Dostrzeżono ważną rolę samorządu w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Musieliśmy się jednak również zmierzyć z szeregiem wydarzeń, które w naszej zgodnej opinii osłabiają polską samorządność. Mamy tu przede wszystkim na myśli postępującą recentralizację państwa - odbieranie kompetencji społecznościom lokalnym i regionalnym. Ostatnim przykładem jest paraliż zadań przekazanych od samorządów do – jak dotąd niewydolnego – Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Jedną z rodzących poważne zagrożenia inicjatyw, uderzających w samodzielność samorządów, była także zmiana ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zawetowana przez Pana Prezydenta.

Z niepokojem obserwujemy pogarszający się dialog rządu RP ze stroną samorządową. Dla doraźnych celów wizerunkowych, bez zachowania wymaganych prawem procedur i konsultacji, Rada Ministrów wydała rozporządzenie zmniejszające wynagrodzenia pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru i powołania. Zapowiedziano, że ich wynagrodzenia będą górnym limitem także dla specjalistów zatrudnianych w urzędach, co w konkretnej sytuacji na rynku pracy musi obniżyć jakość usług publicznych.

Wielokrotnie mieliśmy do czynienia z próbami podkopywania bardzo wysokiego (wg badań CBOS) zaufania do samorządu terytorialnego. Niepoparte faktami pomówienia doprowadziły do uchwalenia źle przygotowanej nowelizacji kodeksu wyborczego, co uniemożliwi sprawne prze-prowadzenie najbliższych wyborów. Na konieczność zmian wskazuje m.in. Państwowa Komisja Wyborcza.

Z niepokojem obserwujemy brak działań na rzecz stabilizacji i wzmocnienia finansów JST, zapowiedzianych w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, co pozostaje w rażącej dysproporcji wobec całości działań na rzecz wzmocnienia finansów państwa, z których świetnych efektów korzysta tylko rządowe centrum.

Pochodzimy z różnych środowisk, prezentujemy różne poglądy. Łączy nas przekonanie, że walka polityczna ma swoje granice i nie może prowadzić do osłabiania instytucji państwa. Apelujemy do Pana Prezydenta, jako naturalnego arbitra, obdarzonego mandatem przez wszystkich mieszkańców Polski, o podjęcie aktywnych działań w celu uniknięcia wskazanych zagrożeń.

Pełny tekst apelu jest dostępny w załączniku.