1 lipca br. odbyło się posiedzenie Członków Zarządu Związku Powiatów Polskich. Po długiej przerwie spowodowanej pandemią, posiedzenie odbyło się stacjonarnie, w Kazimierzu Dolnym.

Posiedzenie otworzył Prezes Zarządu ZPP, Andrzej Płonka, który powitał uczestników.

Gość posiedzenia Zarządu, Dyrektor Biura gen. bryg. Artur Debczak przedstawił zadania realizowane przez Biuro do spraw Programu Zostań Żołnierzem Rzeczypospolitej. Mówił też o możliwościach, jakie stwarza program „Strzelnica w powiecie”.

Proponowane zmiany w Prawie oświatowym

Bernadeta Skóbel przedstawiła rządowe propozycje zmian w Prawie oświatowym. Projekt zakłada znaczące zwiększenie kompetencji kuratorów oświaty. W konsekwencji, organ prowadzący nie będzie miał wiele do powiedzenia. Zmiany zakładają bowiem, że pozytywna opinia kuratora oświaty będzie niezbędna m.in. przy powoływaniu dyrektorów szkół, przy odwoływaniu dyrektorów w szczególnych sytuacjach czy przy połączeniu lub włączeniu zespół szkół lub placówek. Kurator zyska też wpływ na stanowisko dyrektora szkoły oraz pracę szkoły i placówki. Zmiany dotyczyć też będą procedury likwidacji/przekształcenia szkół i placówek oświatowych, przykładowo zaproponowano otwarty katalog przesłanek, których spełnienie będzie dopuszczało możliwość likwidacji szkoły.

Związek Powiatów Polskich jako kontrpropozycję przedstawił swój projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe. W projekcie zawarta jest rezygnacja z pozytywnej opinii kuratora na rzecz opinii niewiążącej w konkretnie określonych przypadkach. ZPP proponuje również zmiany w składzie komisji konkursowej na dyrektora szkoły lub placówki. W projekcie znalazło się też przywrócenie możliwości przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora na kolejne okresy, a także dookreślenie szczególnie uzasadnionych przypadków odwołania dyrektora. Oceny pracy dyrektora miałby dokonywać organ prowadzący w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. 

Obciążenia w wydziałach komunikacji

Podczas posiedzenia Zarządu poruszono również kwestię obciążenia pracą wydziałów komunikacji. Stan obecny i perspektywy przedstawił Grzegorz Kubalski. Przyczynami obecnego stanu rzeczy są dwie podstawowe kwestie – zwiększone obciążenie wywołane jest obecną sytuacją gospodarczą, na co znaczący wpływ miała pandemia. Z drugiej strony obciążenia wywołane są zmianami prawnymi. Na to z kolei składa się konieczność zgłoszenia nabycia/zbycia pojazdu, a także kary związane z nieterminowym zarejestrowaniem pojazdu sprowadzonego z UE. Wejście w życie przepisów dotyczących kar za niezgłoszenie nabycia spowodowało wzrost czynności wykonywanych w wydziałach komunikacji o około 150 tysięcy czynności miesięcznie. Istotny jest fakt, że rozważania o wysokości ewentualnych dochodów powiatów z kar za niedopełnienie obowiązku dokonania zgłoszenia nabycia/zbycia pojazdu nie mają żadnego znaczenia z punktu widzenia systemowego. Rozwiązaniami doraźnymi mogłoby być np. wprowadzenie obowiązku rejestracji pojazdu w miejsce obowiązku zgłoszenia nabycia pojazdu przez nabywców końcowych czy wydłużenie okresu na zgłaszanie nabycia pojazdu przez przedsiębiorców prowadzących obrót pojazdami.

Opłaty za zajęcie pasa drogowego

Biuro Związku Powiatów Polskich przeprowadziło ankietę dotyczącą tego zagadnienia, której wyniki są bardzo niepokojące. Według wyników:

• w 24 z 88 jednostek (tyle udzieliło odpowiedzi) procedowano kwestię zmiany decyzji ustalających wysokość opłat, których zmiana skutkuje ubytkami finansowymi na poziomie ponad 34 milionów złotych w skali roku; trudno jest wyprowadzić wspólny mianownik terytorialny dla tych jednostek – np. konkretne województwo/województwa
• 55 jednostek (tyle udzieliło odpowiedzi w tym zakresie) wskazało, że w przypadku obniżenia – na skutek zmiany niezmienionych do tej pory „starych” decyzji – wysokości opłaty za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego w odniesieniu do obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej łączny ubytek finansowy w skali roku wyniesie w tych jednostkach ok. 240 milionów złotych (!).

Członkowie Zarządu dyskutowali również o propozycjach ewentualnych zmian w wynagradzaniu pracowników samorządowych. Zarząd poparł propozycję, aby poziom wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru oprzeć o wskaźnik średniego wynagrodzenia w gospodarce.

Omówiono także nowy program Banku Gospodarstwa Krajowego i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który zakłada wsparcie finansowe na inwestycje strategiczne dla jednostek samorządu terytorialnego. Założeniem Programu Inwestycji Strategicznych jest przekazanie samorządom do 95% bezzwrotnego dofinansowania na inwestycje. Bank Gospodarstwa Krajowego planuje na początku dwie pilotażowe edycje programu, pierwsza miała zostać uruchomiona już w czerwcu, wtedy też miały pojawić się szczegółowe informacje o szczegółach programu. Pilotażowe nabory mają pozwolić zweryfikować priorytetowe dla samorządów obszary inwestycji.

Program obejmuje 35 obszarów gospodarki, a w pierwszym naborze priorytetami będą m.in. inwestycje w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, modernizację źródeł ciepła na zeroemisyjne, czy w gospodarowanie odpadami.

W programie nie ma limitów wartości inwestycji. Oznacza to, że można z niego sfinansować zarówno budowę chodnika, żłobka, ale także kanalizacji czy nowej drogi. Wciąż nie wyjaśniona pozostaje jednak kwestia tego, wedle jakiego mechanizmu rozdzielane byłyby środki.

Na posiedzeniu Zarządu omówiono też kwestie organizacyjne Zgromadzenia Ogólnego, które odbędzie się w dnia 16-17 września w Wiśle.