Członkowie Zarządu Związku Powiatów Polskich spotkali się w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, by przedyskutować najważniejsze sprawy dla powiatów i Związku. W spotkaniu wziął też udział wiceminister zdrowia, Maciej Miłkowski.

Na samym początku spotkania przedstawiciele Urzędu Komunikacji Elektronicznej przedstawili członkom Zarządu rozwiązania smart powiat – zalety cyfryzacji dla jst. Przedstawione zostały nowe możliwości cyfryzacji samorządów. Eksperci zaprezentowali, w jaki sposób miasta mogą wykorzystać 5g i technologie bezprzewodowe. Nowoczesną i jednocześnie niezwykle przydatną do realizacji zadań własnych możliwością jest budowa własnej sieci przez jst. Rozwiązania te wychodzą naprzeciw koncepcji smart city i smart powiat.

Finanse samorządowe

O tym, jak kształtowały się dochody powiatów w 2022 r. i jak będą się kształtowały w roku 2023 mówił Zastępca Dyrektora Biura ZPP, Grzegorz Kubalski. Przybliżył obowiązujący podział dochodów JST. Zwrócił również uwagę na część oświatową subwencji ogólnej, która zdecydowanie nie pokrywa koniecznych do poniesienia kosztów. Sytuacja ta może się nieco poprawić lub utrzymać w perspektywie przyszłego roku – ze względu na zapowiedź bezprecedensowego wzrostu części oświatowej subwencji ogólnej w planie budżetu na przyszły rok. W rzeczywistości wzrost ten nie będzie jednak aż tak korzystny, jeśli uwzględnimy konieczność pokrycia kosztów związanych z zatrudnieniem specjalistów w szkołach a także podwyżek nauczycielskich. Jeśli zaś chodzi o dochody własne JST, to częścią najbardziej fundamentalną są podstawowe dochody podatkowe składające się z udziałów w PIT i CIT. Nałożony na nie je system wyrównywania dochodów. Przedstawiony wykres prezentował podział poszczególnych powiatów patrząc na dochody podatkowe powiatów, na które składają się udziały w PIT i CIT z odniesieniem per capita na głowę mieszkańców poszczególnych powiatów. Grzegorz Kubalski zwrócił uwagę na bardzo znaczące zróżnicowanie w tym zakresie. Pierwszym elementem systemu wyrównywania dochodów jest część wyrównawcza subwencji ogólnej, która przysługuje wszystkim powiatom, których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych per capita jest niższy niż wskaźnik uśredniony dla całego kraju. Ta część jest wyrównywana w ten sposób, że kwota podstawowa służy wyrównaniu różnicy między poziomem danego powiatu a poziomem średnim do 90 proc. Dodatkowo jest kwota uzupełniająca uzależniona od poziomu bezrobocia w danym powiecie. Grzegorz Kubalski mówił też o dwóch strumieniach środków, które mają trafić do powiatów. Na konkretnych przykładach zawartych na wykresach wskazał również, że mamy obecnie do czynienia z całkowitym przetasowaniem sytuacji dochodowej jst. Podkreślił też, że stoimy obecnie wobec bardzo niebezpiecznego momentu – na posiedzeniu Zespołu ds. Ukrainy, miasta na prawach powiatu poszukując środków do zbilansowania swoich dochodów podniosły argument, że ponieważ one i tak ponoszą zwiększone koszty wynikające z przyjęcia uchodźców, to nie są one w stanie partycypować w tak dużej skali w systemie równoważenia dochodów. Powiaty stoją zatem w punkcie konieczności podjęcia strategicznych decyzji dotyczącej dalszych kierunków. Wyjaśniono również że tzw. Janosikowe zostało pomyślane na odmienne od panujących obecnie warunki. Dziś należy brać pod uwagę wysoką inflację.

Sytuacja szpitali

W ostatnim czasie temat sytuacji finansowej szpitali był wielokrotnie podejmowany. Szpitale a także i Związek Powiatów Polskich alarmowali, że zagwarantowane w ustawie podwyżki dla personelu nie będę mogły być zrealizowane ze względu na brak pieniędzy. W posiedzeniu Zarządu udział wziął wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski, który pokrótce wyjaśnił punkt, w którym się znajdujemy. Przyznał, że choć nie zawsze udawało się dotrzymać ustalonych wcześniej terminów, to terminowa realizacja ustaleń jest dla ministerstwa priorytetem. Kolejne zmiany nastąpią od 1 października br. Głównym elementem zmian będzie ustalone 16 procent dla tych podmiotów, które mają łącznie podwyżkę netto poniżej 16 procent. Wyrównanie do 16 procent otrzyma ponad 200 szpitali. Zmiana ta będzie obowiązywała na 9 miesięcy, kolejna zmiana wycen planowana jest na 1 lipca 2023 roku. Drugim elementem jest zapis o współczynniku korygującym zgodnie z rozporządzeniem kwotowym dla poszczególnych szpitali. Rozmawiano o tym, by dla części szpitali został przygotowany program restrukturyzacyjny, by NFZ miał obowiązek współpracy z tymi podmiotami, ale też ze wszystkimi w zakresie rozmów o tym, co można zrobić wspólnie, jak ewentualnie zmieniać kontrakty, by ta sytuacja się nie pogarszała. Kolejnym uzgodnionym elementem jest szacunkowa zmiana wycen w trzech zakresach: SOR, izba przyjęć oraz nocna i świąteczna pomoc lekarska. Jak wskazał wiceminister, zwiększony został wskaźnik poszczególnych typów porad – wprowadzono 5 różnych typów. W izbie przyjęć również zostanie częściowo zmieniona wycena za funkcję oraz podwyższone wskaźniki do kwoty uzasadnionej. Największy rozjazd pomiędzy podmiotami w Polsce występuje w nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej. Zostało ustalone podniesienie wycen porad dla pielęgniarek i lekarzy oraz dla tych podmiotów, które mają najniższe stawki. Kolejnym elementem są współczynniki dla świadczeń JGP realizowanych w świadczeniach z zakresu chorób wewnętrznych. Zdiagnozowano 23 takie wskaźniki. Resort planuje uwzględnić to, że zmiany wycen owskaźnikowane, które byłoby realizowane od 1 października br. nie wchodziłyby w pomniejszenie 16 procent. W związku z tym nie będzie stosowane do pomniejszenia tego wskaźnika od 1 stycznia. Drugi element, jaki ministerstwo chce zalecić NFZ-towi to propozycja, by I kwartał, który jest realizowany (od 1 października do końca roku) był wypłacony w jednej transzy za okres 3 miesięcy niezwłocznie. Wiceminister przyznał, że sytuacja jest różna i nic więcej nie są w stanie zaplanować.

W toku dyskusji pytano, czy ministerstwo bierze pod uwagę w swoich pracach szybko rosnące koszty mediów. Starostowie zwrócili też uwagę, że podwyżka do 16 procent jest niewystarczająca i nie zmieni diametralnie sytuacji.

Wiceminister doprecyzował, że przeszacowanie od października będzie dotyczyło tylko interny i kilku innych świadczeń, natomiast od 1 stycznia zaczną obowiązywać właściwe taryfy dla świadczeń.

Do słów wiceministra Miłkowskiego odniósł się też obecny na spotkani Waldemar Malinowski, Prezes Zarządu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych. Przyznał, że dyrektorzy szpitali koncentrują się na tym co tu i teraz, ponieważ regulacja lipcowa mocno zawiodła. Nie jest również przekonany co do tego, czy akurat 16 procent załatwi problem. Poprosił, by ministerstwo nie wydawało interpretacji w sprawach, które tylko szkodzą, chociażby w sprawie kwalifikacji i kompetencji. Zdaniem Waldemara Malinowskiego konieczne jest wzięcie przez ministerstwo pod uwagę rosnące koszty energii oraz zmieniający się poziom inflacji. „Żałuję, że ministerstwo nie przyjrzało się propozycji reformy stworzonej przez Związek Powiatów Polskich, bo to był super pomysł” – mówił.

Wszystkie strony wspólnie zdecydowały o spotkaniu w kolejnym tygodniu, by jeszcze szerzej omówić szczegóły.

Poruszono również kwestię planowanych zmian w zakresie rejestracji pojazdów. Nowe przepisy po części wychodzą naprzeciw oczekiwaniom, jak choćby cywilizują sprawy związane ze zgłoszeniami nabycia/zbycia pojazdów. Jest to jednak reforma znacznie większa obejmująca w szczególności ideę, że obywatel w ogóle nie będzie musiał przychodzić do wydziału komunikacji, tylko będzie sprawę załatwiał zdalnie. Dowód rejestracyjny będzie albo wydawany w aplikacji albo przesyłany pocztą. Ponadto, każdy będzie mógł zarejestrować pojazd w dowolnym powiecie, w którym będzie chciał. Prace są na razie na etapie wstępnym.

Galeria zdjęć z tego wydarzenia dostępna jest tutaj.