20 listopada w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu spotkają się muzealnicy, samorządowcy i naukowcy, by wspólnie rozmawiać o roli badań naukowych w muzeach i ich znaczeniu dla rozwoju społecznego.

Dziedzictwo nie jest jedynie wspomnieniem przeszłości – to żywy zasób, który może stać się siłą napędową rozwoju lokalnego. Z tą myślą już od ponad dekady funkcjonuje Stała Konferencja Muzeów i Samorządu Terytorialnego „Dziedzictwo i Rozwój”, która w tym roku ponownie zawita do Torunia.

Wydarzenie odbędzie się 20 listopada 2025 roku w sercu miasta – w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego. Organizatorami są Związek Powiatów Polskich, Miasto Toruń i Muzeum Okręgowe w Toruniu, przy współpracy Fundacji Kolegium Wigierskie oraz Oddziału Kujawsko-Pomorskiego Stowarzyszenia Muzealników Polskich.

Tegoroczna edycja przybierze formułę seminarium Akademii–Muzeum pod hasłem „O pracy naukowej w muzeum”. Spotkanie ma stać się przestrzenią do wymiany doświadczeń pomiędzy muzealnikami, środowiskiem akademickim oraz samorządami – instytucjami, które coraz częściej stają się partnerami w tworzeniu nowoczesnych polityk kulturalnych.

Muzeum – laboratorium idei

Konferencję otworzy Aleksandra Mierzejewska, dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu, a jednym z pierwszych punktów programu będzie wręczenie odznaczeń honorowych członkiniom i członkom Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Stowarzyszenia Muzealników Polskich.

W dalszej części spotkania głos zabierze Waldemar Rataj, prezes Fundacji Kolegium Wigierskie i dyrektor Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. W wystąpieniu zatytułowanym „Muzeum – miejsce pracy twórczej” Rataj podejmie refleksję nad muzeum jako przestrzenią nie tylko konserwacji pamięci, lecz także aktywnego tworzenia wartości i idei. Jego głos, od lat istotny w debacie o roli kultury w życiu społecznym, wprowadzi uczestników w tematykę pracy naukowej jako elementu rozwoju instytucji muzealnych.

Następnie uczestnicy wysłuchają serii wystąpień dotyczących ewolucji pracy naukowej w muzeach oraz znaczenia badań dla kształtowania oferty edukacyjnej i wystawienniczej. O idei i historii cyklu konferencji „Muzeum – formy i środki prezentacji” opowie prof. dr hab. Michał F. Woźniak, a o współczesnych wyzwaniach stojących przed muzeami – Marcin Zdanowski z Muzeum Okręgowego w Toruniu.

W programie znalazła się również dyskusja panelowa z udziałem uznanych ekspertów: prof. dr hab. Roberta Kotowskiego, dr hab. Huberta Kowalskiego (prof. ucz.), dr hab. Waldemara Ossowskiego (prof. UG), dr Violetty Rezler-Wasielewskiej oraz prof. dr hab. Ewy Wyki. Debatę poprowadzi prof. Woźniak. Tematem przewodnim będzie rozwój badań naukowych w muzeach oraz sposoby zacieśniania współpracy ze środowiskami akademickimi.

Dziedzictwo i rozwój – wspólna sprawa

Konferencja „Dziedzictwo i Rozwój” jest przedsięwzięciem o ugruntowanej tradycji i wyjątkowej misji. Zainicjowana w 2013 roku przez Polski Komitet Narodowy ICOM, Związek Powiatów Polskich i Związek Miast Polskich, stała się trwałym forum współpracy pomiędzy instytucjami kultury a jednostkami samorządu terytorialnego.

Jak podkreślają organizatorzy, celem Konferencji jest wspieranie rozwoju muzealnictwa poprzez dialog, wymianę doświadczeń i tworzenie strategii zarządzania dziedzictwem. W jej ramach powstały m.in. inicjatywy takie jak Forum Dziedzictwa Sztuki Inżynieryjnej, lokalne rady dziedzictwa czy projekt Akademia–Muzeum – nowy ośrodek edukacyjno-programowy wspierający uspołecznienie misji muzeów i ich ekonomizację.

– Muzea to nie tylko strażnicy pamięci, ale także aktywni uczestnicy procesów rozwojowych. Ich działalność badawcza, edukacyjna i wystawiennicza może realnie wpływać na budowanie tożsamości lokalnej, rozwój kapitału społecznego i turystyki kulturowej – podkreśla Andrzej Płonka, prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich.

Most między nauką, kulturą i samorządem

Konferencja w Toruniu to nie tylko cykl wystąpień, ale przede wszystkim spotkanie środowisk, które na co dzień współtworzą krajobraz polskiego dziedzictwa kulturowego. To także okazja do refleksji nad miejscem muzeów w nowoczesnym systemie zarządzania kulturą i ich potencjałem jako partnerów rozwoju regionalnego.

Zgłoszenia udziału w wydarzeniu przyjmowane są do 12 listopada 2025 r. pod adresem: m.zdanowski@muzeum.torun.pl