Władze lokalne powinny interesować się jakością nauczania w prowadzonych przez samorząd szkołach. Jak zauważył wieloletni nauczyciel, dyrektor liceum, szef wydziału edukacji krakowskiego magistratu, pracownik resortu edukacji i były wiceprezydent Krakowa odpowiedzialny za edukację, Tadeusz Matusz: samorządy za dużo wydają na oświatę, by nie interesować się jakością pracy swoich szkół” Ta idea przyświeca gminom i powiatom zaangażowanym w realizację projektu "Wsparcie kadry jednostek samorządu terytorialnego w zarządzaniu oświatą ukierunkowanym na rozwój szkół i kompetencji kluczowych uczniów", realizowane obecnie przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w partnerstwie ze Związkiem Miast Polskich i współpracy Związku Powiatów Polskich. Tematyką ostatniego spotkania grupy wymiany doświadczeń przedstawicieli samorządów powiatowych, było doskonalenie zawodowe nauczycieli.

Do tematyki warsztatów wprowadziła uczestników ekspertka Ośrodka Rozwoju Edukacji, pani Dorota Pintal, dyrektorka Szkoły Podstawowej Nr 10 w Zamościu. Punktem wyjścia do dyskusji była teza, iż doskonalenie zawodowe nauczycieli powinno być elementem kompleksowego systemu wspomagania szkoły. Dopiero wtedy będzie skuteczne. Działania wspomagające szkołę powinny być adresowane do całej szkoły, a nie do poszczególnych osób lub grup. Przemyślane i zaplanowane wspomaganie wynika z analizy indywidualnej sytuacji szkoły i odpowiada na jej specyficzne potrzeby. Pomaga szkole w rozwiązywaniu problemów, a nie wyręcza jej i nie narzuca rozwiązań. Wspomaganie jest procesem, czyli odchodzi od pojedynczych form doskonalenia na rzecz długofalowych form pomocy szkole.

Spostrzeżenia na temat systemu doskonalenia nauczycieli znajdziemy w raporcie z badań efektów wspomagania szkół i przedszkoli, wykonanym w ramach projektu „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół” (publikacja z 2015 r. dostępna na stronie ORE). Jak wynika z prezentowanych wyników badań, zdecydowana większość rozmówców, którymi byli samorządowcy z gmin i powiatów, uznała, że wdrożony w ich szkołach kompleksowy model wspomagania odpowiada na potrzeby szkoły i w większym stopniu może przyczynić się do poprawy jakości jej działania w wybranych zakresach niż dotychczasowe formy wsparcia. Z realizacji działań w poszczególnych samorządach płynie wniosek, iż ramowe określenie zasad modelu wspierania pracy szkoły pozwala dostosowywać go do specyficznej sytuacji w poszczególnych samorządach. Niezbędne jest jednak zadbanie, aby koordynacja wspomagania została powierzona osobom, które dysponują odpowiednimi zasobami i kompetencjami.

Co będzie miał samorząd z wdrożenia lokalnego systemu wspomagania szkół?

Organy prowadzące mogą pomóc swoim jednostkom edukacyjnym w osiąganiu wyższej jakości pracy. Należy zadbać, aby rozwój szkół stał się nieodłącznym elementem lokalnej polityki oświatowej. Władze lokalne mogą inspirować dyrektorów i nauczycieli przez tworzenie im warunków do doskonalenia. Jednym ze środków jest planowanie wydatków na doskonalenie nauczycieli. Opracowanie i wdrożenie lokalnego systemu wspomagania szkół i przedszkoli, dostosowanego do ich potrzeb, sprzyja racjonalnemu gospodarowaniu pieniędzmi na doskonalenie zawodowe nauczycieli. Da impuls do zmian w budowaniu jakości pracy szkół na poziomie strategicznym. Pomoże podnieść jakość kształcenia, a to jeden z czynników zatrzymania dzieci i młodzieży w szkołach gminnych i powiatowych. Wdrożenie kompleksowego wspomaganie szkół wymaga z kolei budowania lokalnej koalicji na rzecz oświaty, współpracy między władzami lojalnymi i jednostkami oświatowymi. Poza tym sprzyja współpracy i wymianie doświadczeń w ramach sieci współpracy, rekomendowanej jako najlepszej metodzie samodoskonalenia.

Projekt „Wsparcie kadry jednostek samorządu terytorialnego w zarządzaniu oświatą ukierunkowanym na rozwój szkół i kompetencji kluczowych uczniów” realizowany jest w ramach programu Wiedza Edukacji Rozwój 2014-2020 i finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.