36 projektów z opinią pozytywną, jeden z negatywną, 3 odesłane na zespoły, 2 rozpatrzy Komisja, jednym zajmie się wyznaczona korporacja samorządowa - to bilans ostatniego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 25 października br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Sebastian Chwałek, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji oraz Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej Komisji, dyrektor Biura Związku Miast Polskich.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Zbigniew Deptuła, członek Zarządu ZPP, starosta makowski; Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

Jakość powietrza

Na początku uczestnicy spotkania wysłuchali informacji Ministerstwa Środowiska o procedowanych lub planowanych zmianach przepisów w zakresie dopuszczalnego poziomu spalin, smogu oraz wymiany kotłów CO w gospodarstwach domowych. Kwestie te przedstawiła Kinga Majewska, zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Powietrza w resorcie. Piszemy o tym w artykule: W sprawie poprawy jakości powietrza.

Gabinety szkolne

Następnie Ministerstwo Zdrowia przedstawiło informację na temat realizacji ustawy z 15 września 2017 r. o szczególnych rozwiązaniach zapewniających poprawę jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie dofinansowania wyposażenia gabinetów profilaktyki zdrowotnej.

Jak powiedziała Anna Widarska, dyrektor Departamentu Matki i Dziecka resortu zdrowia, są jeszcze niewykorzystane środki wyposażenie gabinetów. Ministerstwo Zdrowia i Edukacji Narodowej rozesłało ankiety do szkół i zbiera informacje na temat tego, kto jest zainteresowany takim wsparciem. Przygotowana została także propozycja nowelizacji ustawy, w której stworzono możliwość skorzystania z dotacji w szkołach, które do tej pory tego nie zrobiły. Ponadto rozszerzono zakres podmiotów, które mogą aplikować o dotacje. Teraz oprócz JST (zadania własne) będą to wszystkie podmioty prowadzące szkoły publiczne. Więcej na ten temat piszemy tutaj: Gabinety lekarskie w szkołach. Są pieniądze na wyposażenie.

Podwyżki dla nauczycieli

Kolejną kwestią, którą omówiono podczas spotkania były planowane podwyżki dla nauczycieli. Samorządowcy chcieli o nich rozmawiać, gdyż nie są przekonani, czy rzeczywiście wystarczy pieniędzy na to, aby samorządy mogły je wypłacić wszystkim pedagogom.

Grzegorz Pochopień, zastępca dyrektora Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej MEN wyjaśnił, że zapowiadane zmiany rozpoczną się od 1 kwietnia 2018 r. Wtedy nauczyciele dostać mają 5 – procentowe podwyżki. Kwota bazowa od 1 kwietnia przyszłego roku będzie więc wynosiła 2890, 57 zł. W ślad za podwyżkami została konsekwentnie zwiększona część oświatowa subwencji ogólnej.

Samorządowcy nie byli jednak uspokojeni. Zadawali szereg pytań. Zauważali też, że system finansowania sprawia, że wielu z nich będzie miało mniejszą subwencję niż w poprzednim roku i to budzi irytację. Bo na przykład zmniejszyła się liczba uczniów czy też zmieniła się struktura i inaczej subwencja dla danej JST jest liczona. Więcej szczegółów na temat dyskusji znajduje się w artykule: Kłopotliwe podwyżki dla nauczycieli.

O finansach

Strona samorządowa zgłosiła kilka propozycji tematów, na które chciałaby w niedługim czasie rozmawiać ze stroną rządową. Wśród nich znalazł się postulat, aby na zespole ds. systemu finansów publicznych KWRiST przedyskutowany został kształt art. 243 ustawy o finansach publicznych.

Nawałnice

Wiele emocji strony wzbudziły słowa wypowiedziane publicznie przez Mariusza Błaszczaka, ministra spraw wewnętrznych i administracji, mówiące o tym, że samorządy nie sprawdziły się w czasie nawałnic i nie można na nich polegać – w przeciwieństwie do służb państwowych.

Samorządowcy poczuli się nimi dotknięci. Przyznają, że w niektórych przypadkach zdarzyły się potknięcia po ich stronie, ale JST w całej Polsce wykazały olbrzymią solidarność z mieszkańcami i samorządami dotkniętymi skutkami nawałnic. Niedociągnięcia były także i po stronie służb podawanych przez szefa WSWiA jako wzór.

Sebastian Chwałek stwierdził, że minister Mariusz Błaszczak na pewno nie kwestionował solidarności, którą samorządy wykazały z mieszkańcami terenów poszkodowanych podczas sierpniowych nawałnic czy poszkodowanych wobec ostatniego orkanu Ksawery. W jego ocenie to, co minister miał na myśli, dotyczyło konkretnych samorządów z terenów, które zostały poszkodowane. Mówił też o tym, że rząd przekazał samorządom środki, które te powinni przekazać poszkodowanym, ale nie wszyscy je do dziś otrzymali. Zarzucał niektórym samorządom brak działań w sytuacjach kryzysowych.

Marek Olszewski przypominał, że JST także w przeszłości musiały radzić sobie z kataklizmami. Problemem są kwestie formalne – formularze, komisje. Dlatego potrzebny jest przegląd prawa i stworzenie procedur, które zadziałają w sytuacji kryzysowej.

Strona rządowa przypomniała, że powołany został międzyresortowy zespół, który diagnozował problemy dotyczące działań podjętych po nawałnicach. Zostały one przypisane właściwy resortom. Sebastian Chwałek zapowiedział, że ustalenia zespołu będą omawiane wspólnie z samorządowcami. Zdradził, że rząd ma już przemyślenia w paru kwestiach dotyczących chociażby zabezpieczenia dostaw prądu, instalacji wrażliwych, telefonicznych czy stacji benzynowych.

Repatriacja

Minister Sebastian Chwałek, który pełni także funkcję Pełnomocnika Rządu do spraw Repatriacji zaapelował do samorządów o zgłaszanie do niego informacji na temat ewentualnych możliwości lokalowych samorządów w zakresie przyjmowania repatriantów. Było to ponowienie uprzednej prośby Premier Rządu, która to do tej pory nie spotkała się ze zbyt wysokim odzewem JST. – Moja prośba jest taka, żebyście państwo przejrzeli swoje możliwości ponownie. Musimy jeszcze co najmniej kilka tysięcy naszych rodaków do Polski sprowadzić. Byłoby wskazanym, abyśmy wszyscy uczestniczyli w tym procesie osiedlania na terenie Polski osób, które nie znalazły się za granicą z własnej woli. Więc jeżeli ktoś posiada w swoich zasobach możliwości, to proszę o informację.

Zaopatrzenie w wodę

Samorządowcy poruszyli sprawę skierowania do Parlamentu projektu nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków – bez opinii Komisji Wspólnej. Andrzej Porawski poinformował, że samorządowcy wnieśli wniosek do marszałka Sejmu o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. W uzasadnieniu podali zarówno brak opinii KWRiST, jak i sprzeczność z Konstytucją. Wskazywali ponadto na względy ekonomiczne. Pisaliśmy o tym tutaj.

Strona samorządowa chciałaby ponadto, aby strona rządowa (resort środowiska) zorganizowała spotkanie w tej sprawie jeszcze przed zakończeniem prac legislacyjnych. Chcą na nim zaproponować, aby opłaty za wodę płacone przez przedsiębiorstwa były kierowane do Wód Polskich, a opłaty wodociągowe, by zostały w gminach. Wtedy będą pieniądze na wyrównanie spółkom wodociągowym ubytków wynikających z przyduszenia taryf i zwiększenia kosztów w związku z podwyższeniem opłaty środowiskowej za wodę.

Fundusz Pracy

Jednym z projektów, który uzyskał pozytywną opinię strony samorządowej był projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2018. Przy czym przedstawiciele samorządów mieli do niego pewne zastrzeżenia.

Związek Powiatów Polskich postulował, aby uwzględnić w nim dodatek stażowy, który jest elementem obligatoryjnym wynagrodzenia pracowników powiatowych urzędów pracy.

Związek Miast Polskich natomiast zwrócił uwagę na Fundusz Pracy. Marek Wójcik pytał o jego przyszłość. W zasobach funduszu znajdują się bowiem niewykorzystane środki. - Przychody tego funduszu rosną. W ubiegłym roku to było 12,1 mld zł, czyli o 1 mld więcej niż planowano. Niewykorzystane środki z funduszu w ubiegłym roku wynosiły 6,2 mld zł, a na początku 2017 r. 7,3 mld zł. Według mojej oceny, w 2019 roku oszczędności funduszu zrównają się jednorocznym wpływom na o rzecz tego funduszu.

Głównym celem funduszu było wspieranie bezrobotnych i pracodawców. Obecnie sytuacja na rynku pracy się poprawiła. Dlatego być może warto rozważyć, na co można przeznaczyć niewykorzystane środki.

Fundusz Pracy mógłby na przykład służyć na wsparcie dokształcania nauczycieli. Więcej na temat propozycji strony samorządowej znajduje się tutaj: Samorządy chcą rozmawiać o przyszłości Fundusz Pracy.

PROW

Komisja postanowiła, że o projekcie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wysokości limitów środków dostępnych w ramach schematów pomocy technicznej Programu Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na roboczo zadecyduje Związek Województw RP z resortem rolnictwa. Spotkanie ma się odbyć 30 października br.

Koncesje na wydobycie węgla

Strona samorządowa nie wydała pozytywnej opinii projektowi ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw. Samorządowcy uważają, że należy utrzymać dotychczasowy system, w którym koncesja jest uzgadniana z gminami nie tylko w fazie początkowej, ale też przy jej zmianach, a plan ruchu – opiniowany. Tymczasem projekt pozwala na uproszczenie tej procedury w stosunku do zmian istniejących już koncesji polegających na ich wydłużaniu.

Reprezentujący Śląski Związek Gmin i Powiatów oraz Stowarzyszenie Gmin Górniczych Jacek Krywult tłumaczył, że Wszelkie zmiany koncesji powinny odbywać się w identyczny sposób jak jej wydanie.

Rafał Misztal, zastępca dyrektora Departament Geologii i Koncesji Geologicznych w resorcie środowiska wyjaśniał, że uproszenie procedury wynika z konieczności szybkiego przedłużania koncesji, a brak takiego zabiegu może negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Argumentem, którego użył było także dobro samych górników i ich rodzin.

Strona samorządowa podkreśliła jednak, że samorządom zależy na mieszkańcach i nie chcą likwidować kopalni. Gminy widzą natomiast potrzebę rozmawiania, przez co proces uzgadniania wydaje się niezbędny.

Więcej w Dzienniku Warto Wiedzieć.