7 stanowisk, jubileusz dwudziestolecia ZPP, dyskusja o ochronie zdrowia i transporcie zbiorowym, statuetki dla powiatów i miast na prawach powiatu – laureatów rankingów ZPP, strategia NFZ, znaczenie rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego – to najważniejsze punkty posiedzenia.

XXV Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich odbyło się 3 i 4 kwietnia br. w AirPort Hotel Okęcie w Warszawie.

Obradom przewodniczył Andrzej Płonka, prezes Zarządu ZPP, starosta bielski (woj. śląskie).

Prezes ZPP podkreślił szczególny wymiar Zgromadzenia - ze względu na jubileusz Związku Powiatów Polskich. Przypomniał, jak w ubiegłym roku powiaty celebrowały dwudziestolecie swojego powstania. – Świętowaliśmy w różnych miejscach. Bywaliśmy w różnych miejscach. Podkreślaliśmy nasze działania lokalne, które udało się nam zrealizować mimo skromnych budżetów. A jednak w mojej ocenie te dwadzieścia lat kończy się ogromnym sukcesem – mówił Andrzej Płonka.

Także ZPP zorganizował jubileuszowe Zgromadzenie, które odbyło się na Zamku Królewskim w Warszawie miejscu, w którym 20 lat wcześniej odbieraliśmy z rąk premiera – Pana prof. Jerzego Buzka – akty erekcyjne naszych usamorządowionych wspólnot powiatowych – podkreślał szef ZPP. Zarówno wtedy, jak i podczas tegorocznego Zgromadzenia często przypominano nazwiska ojców reformy samorządowej - prof. Michała Kuleszę, prof. Jerzego Regulskiego i sędziego Jerzego Stępnia a także prof. Jerzego Buzka – premiera, za którego rządów prowadzono reformę.

O Zgromadzeniu jubileuszowym można przeczytać w Dzienniku Warto Wiedzieć.

Oprócz delegatów, w kwietniowym posiedzeniu wzięli udział wszyscy byli prezesi Zarządu Związku Powiatów Polskich a także inni zaproszeni goście, a wśród nich Paweł Mucha, sekretarz stanu w kancelarii Prezydenta RP, który odczytał list, jaki do organizatorów i uczestników Zgromadzenia wystosował Prezydent RP Andrzej Duda. - Spotykają się Państwo w szczególnym czasie, w którym zbiegają się ważne, wymowne rocznice. Dwadzieścia lat temu, 1 stycznia 1999 roku, weszła w życie reforma, która zmieniła podział administracyjny Polski i przywróciła na mapę naszego kraju powiaty. I niemal od razu powiatowi samorządowcy, nawiązując do przedwojennych tradycji, zadecydowali o reaktywowaniu Związku Powiatów Polskich – napisał Prezydent RP.

– Państwa Związek, skupiający znaczącą większość powiatowych wspólnot, stanowi nie tylko najważniejszą reprezentację tego szczebla samorządowego. Jest on także wpływowym wyrazicielem idei oraz praktyki funkcjonowania demokracji lokalnej w naszej Ojczyźnie. Cenny jest Państwa wkład w integrowanie społeczności powiatowych, propagowanie wymiany doświadczeń, inspirowanie wspólnych przedsięwzięć, czy opiniowanie aktów prawnych dotyczących samorządów terytorialnych. Udowadniają Państwo, że chlubne dziedzictwo przeszłości to jednocześnie inspiracja dla przyszłości. Możemy być dumni z wielowiekowej tradycji udziału powiatów w systemie ustrojowym państwa i w życiu narodu – a zarazem z dumą myślimy o współczesnym potencjale powiatowych wspólnot, który tak istotnie przyczynia się do zrównoważonego rozwoju kraju.

Przekonuję się o tym z wielką radością i satysfakcją za każdym razem, gdy odwiedzam mieszkańców powiatów w różnych regionach Polski – napisał Prezydent A. Duda.

Następnie Christian Młynarek, doradca marszałka Sejmu RP odczytał list marszałka Marka Kuchcińskiego: Z uznaniem patrzę na działalność ZPP, który reprezentuje interesy Polski powiatowej. Przyczyniają się Państwo do poprawy jakości życia społeczności lokalnej. Marszałek odniósł się także do dwudziestolecia ZPP. – To piękny jubileusz i sposobność do refleksji, podsumowania tego, co zostało dokonane w minionych dekadach i do wyznaczenia nowych celów – podkreślił Marek Kuchciński w korespondencji do delegatów.

Marek Suski, sekretarz stanu, szef Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów zapewnił, że zarówno premier, jak i rząd PiS doceniają dokonania samorządu. Są one ogromne. – Reforma samorządowa była jedną z najbardziej udanych reform po 1989 r. Wszystkie państwa w historii, nawet już w starożytnym Rzymie, kiedy przedstawiały tego rodzaju reformy i kierowały część władzy do lokalnych środowisk, rozwijały się i kwitły. Więc można powiedzieć, że Polska rozkwita też dzięki samorządom. Gratuluję Państwu tych sukcesów. I życzę jeszcze na przyszłość wielu, wielu. Możecie Państwo być pewni, że póki Prawo i Sprawiedliwość będzie sprawować władzę, będzie wspierać samorządy. Będziemy rozwijać Państwa siłę – mówił Marek Suski.

Minister odczytał także list Prezesa Rady Ministrów skierowany do uczestników XXV ZO ZPP. – Naszym wspólnym domem jest Polska. Razem działamy dla jej dobra i budujemy jej siłę. Odbywa się to także poprzez aktywność w najbliższym otoczeniu. Doceniam znaczenie Małych Ojczyzn i patriotyzmów lokalnych. Cieszę się, że dzisiaj świętujemy dwudziestą rocznicę organizacji, która wzmacnia ten potencjał. – napisał premier. – Dwie dekady działalności Państwa organizacji, to dwie dekady wpływania na codzienność naszych rodaków, lata reprezentowania interesów powiatów, wypracowywania dobrych praktyk, szukania sposobów na jeszcze skuteczniejszą pracę samorządową. Gratuluję Państwu tej imponującej rocznicy i drogi, jaką przeszedł Związek od pierwszych, pionierskich lat działalności do dzisiaj. – zaznaczył Mateusz Morawiecki w liście do delegatów.

Mieczysław Łuczak, wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli przeczytał list prezesa NIK Krzysztofa Kwiatkowskiego, który przypomniał w nim czasy, kiedy doradzał premierowi Jerzemu Buzkowi i obserwował z bliska jak kształtowały się powiaty. Przez lata związany był zawodowo z samorządem – (…) stąd wiem, z jaką olbrzymia pracą musicie się Państwo zmagać na co dzień – napisał prezes NIK.

Andrzej Maciejewski, przewodniczący sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej podkreślił, że ZPP jest wspaniałą marką rozpoznawalną nie tylko w kraju, ale i na arenie międzynarodowej. Życzył powiatom, aby zostały wpisane do Konstytucji i nigdy nie stały się punktem wyborczym żadnej partii – w sensie likwidacji.

Starosta wołomiński Adam Lubiak odczytał list od prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, który życzył sukcesów w pracy na rzecz małych ojczyzn.

Kazimierz Kotowski, poseł na Sejm, prezes Zarządu ZPP III kadencji przypomniał historię powiatów a także atmosferę ich reaktywacji i powstania Związku Powiatów Polskich. – Jestem dumny, że tworzyliśmy Związek, tworzyliśmy ramy i uczyliśmy się od wielu życzliwych i wspaniałych ludzi, którzy pozwalali nam obrać właściwe kierunki po to, abyśmy dziś mogli mówić o wspaniałych rezultatach powiatów.

Prof. Irena Lipowicz posłanka na Sejm I, II i III kadencji, w latach 2010-2015 Rzecznik Praw Obywatelskich, kierownik Katedry Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie zwróciła uwagę na to, że powiat w dzisiejszych czasach jest nie mniej ważny niż kiedy go reaktywowano. 25 lat temu trzeba było odbudować kraj. – My nie wiemy co by się zdarzyło, gdyby nie było powiatów. Możemy sobie wyobrazić. Ciężkie reformy, które dotykały interesów każdego środowiska w warunkach wielkiej biedy, wielkich wyrzeczeń, mają pełne prawo powodować wielkie wybuchy społeczne. Do tych wybuchów nie doszło. Każdego dnia były rozbrajane przez powiaty – mówiła.

Jak podawała prof. Irena Lipowicz, samorząd musiał inwestować w czasach, gdy odsetki od kredytu sięgały 40 proc. Musiał radzić sobie z ogromna liczbą bezrobotnych. Samorząd powiatowy stanowi ubezpieczenie na trudne czasy. Kiedy dochodzi do centralizacji władzy i zapomina się o roli samorządu, sytuacja staje się niebezpieczna. Jeśli bowiem dojdzie do takich zdarzeń jak powodzie, czy huragany, okaże się, że nie z poziomu centrali a lokalnego należy nimi zarządzać. Samorząd powiatowy w ocenie prof. Ireny Lipowicz może sprawdzić się w zapewnianiu bezpieczeństwa energetycznego mieszkańcom (można o tym przeczytać w Dzienniku Warto Wiedzieć).

Profesor odniosła się także do problemu depopulacji konieczności mentalnego wiązania młodzieży z małymi ojczyznami. Mówiła o innowacjach w służbie zdrowia. Proponowała, aby w szpitalach powiatowych znajdowały się centra telemedycyny, w których w asyście lekarza i przeszkolonej pielęgniarki można połączyć się ze specjalistą, dać nowe życie szpitalowi powiatowemu.

Jerzy Stępień senator I i II kadencji, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji w latach 1997-1999, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, a w latach 2006-2008 prezes TK, z zadowoleniem stwierdził, że dziś nie ma już wątpliwości, iż powiaty być muszą. Podziękował Związkowi Powiatów Polskich nie tylko za aktywną działalność w różnych komisjach, ale za wydawanie Dziennika Warto Wiedzieć, od którego lektury profesor zaczyna każdy dzień. Przypomniał, jak dokonywały się zmiany ustrojowe. Mówił o wyborach 4 czerwca 1989 r. – Naród podjął decyzję. Dlatego ja osobiście uważam, że ta decyzja była najważniejsza w całej naszej tysiącletniej historii. Wcześniej bowiem w podejmowaniu decyzji uczestniczyły różne elity. A także o momencie, kiedy w latach 90-tych okazało się, że bez powiatów nie da się funkcjonować. – Jeśli powiat nie dał się zlikwidować nawet w latach 70 tych, okazało się, że musimy go usankcjonować poprzez jego usamorządowienie.

Ważne uchwały

Zgromadzenie przyjęło sprawozdanie Zarządu z wykonania budżetu Związku Powiatów Polskich w roku 2018 oraz budżet Związku Powiatów Polskich na rok 2019. Wprowadziło także zmiany do Statutu.

Przyjęło również Założenia do programu działania ZPP na bieżący rok. W sposób szczególny ZPP będzie się koncentrował na ochronie wspólnych interesów powiatów, kształtowaniu wspólnej polityki oraz wymianie doświadczeń i upowszechnianiu modelowych rozwiązań w zakresie rozwoju i zarządzania w powiatach.

Szpitale powiatowe

Delegaci wysłuchali wystąpienia Adama Niedzielskiego, zastępcy Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na temat Strategii NFZ na lata 2019-2023. Jak mówił, w ostatnim czasie udało się uruchomić 680 mln zł na wsparcie finansowania szpitali różnych poziomów referencyjnych, z czego połowa trafi do szpitali powiatowych. – Zdaję sobie sprawę, że te środki nie rozwiążą wszystkich problemów. Jednak perspektywa tego roku jest dosyć obiecująca, ponieważ dochody składkowe NFZ rosną w dobrym tempie. Więc na pewno, jak będziemy w kolejnych okresach dzielili ten tort dodatkowych środków, to wiadomo, że szpitale powiatowe na tym zyskają – podawał.

– Oprócz zwiększania poziomu nakładów, który jest systematycznie realizowany, są też inne metody pracy nad tym, żeby pozycja finansowa szpitali była poprawna – mówił prezes, zaznaczając, że to nie szpitale powiatowe a akademickie generują największe długi. Przedstawiciel NFZ wspomniał i o tym, iż na poziomie Funduszu i resortu zdrowia trwają rozważania na temat opieki długoterminowej. Dyskutowany jest pomysł, aby szpitale powiatowe w coraz większym stopniu stawały się regionalnymi ośrodkami, które będą pełniły funkcję zakładów opieki leczniczej, co obniży koszty funkcjonowania szpitali na poziomie powiatowym. - Chyba wszyscy mamy dziś przekonanie, że rola szpitala powiatowego jest obecnie zbyt szeroko zdefiniowana – zauważał Adam Niedzielski.

Prezes zwrócił uwagę na konieczność pilnowania efektywności funkcjonowania wszystkich, nie tylko powiatowych, szpitali. Jeśli chodzi o strategię, to NFZ chce poprawić swój wizerunek w przestrzeni publicznej. Do tej pory NFZ koncentrował się bardzo na wymiarze rozliczeniowym. Teraz chce bardziej patrzeć na pacjenta, na wartość dostarczana jest na podstawie pieniędzy przekazywanych do systemu a nie tylko na to, czy pieniądze są przekazywane.

– W ramach samokrytyki zdajemy sobie sprawę, że poziom innowacji w publicznym systemie opieki zdrowotnej jest zbyt mały – twierdził prezes. Tymczasem innowacje są potrzebne, bo bez nich nie da się zaspokoić rosnących potrzeb ludności. – Mamy i starzejące się społeczeństwo, i wzrost świadomości medycznej naszych obywateli, a zasoby jak wyglądają, to już Państwo wiecie najlepiej – zmniejszającą się liczbę lekarzy.

Strategia NFZ została zbudowana na podstawie zrównoważonej karty wyników. To narzędzie dostosowane do specyfiki podmiotów publicznych. W strategii wyodrębniono trzy grupy instrumentariuszy: pacjenci, świadczeniodawcy oraz władza publiczna.

Andrzej Płonka zwrócił uwagę na to, że sytuacja szpitali powiatowych nie jest dobra. Podkreślił, że dyrektorzy potrafią nimi zarządzać. Znają się na tym. Dlatego nie należy im robić zarzutów, że jest przeciwnie. Powodem złej sytuacji jest tu brak pieniędzy. Prezes ZPP wspomniał o tym, że powiaty i szpitale powiatowe posiadają inne dane dotyczące stanu szpitali powiatach niż resort zdrowia. O tym, że brakuje lekarzy Związek Powiatów Polskich mówił od lat. Proponował wprowadzenie ułatwień dla kadry zza granicy. Tymczasem aktualnie ZPP otrzymuje zarzut, że przyczyną takiego stanu jest nieodpowiedni poziom opłacania lekarzy przez samorządy. Zauważył, że sieć szpitali nie działa dobrze. – Chciałbym bardzo, abyśmy siedli do wspólnego stołu z Ministerstwem Zdrowia i jako partner rozmawiali o naszej sytuacji w służbie zdrowia. Jednak kasy nie dorobimy. Nie jesteśmy od tego. Porównajmy odpis w Polsce na służbę zdrowia i na to, jaki jest jego poziom w innych krajach europejskich.

Adam Krzysztoń, wiceprezes Zarządu ZPP, starosta łańcucki zaapelował o stabilność sytuacji. Opowiedział o tym, że podczas ostatniej wizyty w Niemczech dowiedział się, iż nie wymagają oni od pielęgniarek wykształcenia wyższego. – Wystarczy wykształcenie zawodowo kierunkowe. Nam wmawiano, że Unia Europejska wymaga wykształcenia wyższego. Lider Unii – Niemcy - takich wymagań nie ma. A widzimy jakie mamy problemy z pielęgniarkami. Chciałem na to zwrócić uwagę.

Andrzej Kalata, starosta żywiecki poprosił o realną ocenę skutków wprowadzenia sieci szpitali. – Co się stało, dlaczego tak się stało, jaka jest sytuacja szpitali w sieci. Nie wiem, czy Państwo robiliście konsulacie przed wprowadzaniem tej reformy. Myślę, że wszyscy mieliśmy nadzieję, że siec szpitali będzie dobrym gestem w stosunku do powiatów, bo poprzednio była tendencja do prywatyzowania. Natomiast patrząc z perspektywy roku, mam wrażenie, że celem była likwidacja naszych szpitali.

W 2019 r. nastąpią, jak oceniał Andrzej Kalata, pełne skutki zmian. – Co się stało, skoro większość szpitali, które miały dobry wynik są teraz na minusie? Szpital w Żywcu w 2017 r. był na plusie, a w kolejnym roku jest na bardzo dużym minusie a za rok 2019 sytuacja będzie jeszcze gorsza – informował starosta żywiecki. – Dlaczego? Szpital jest w sieci. Jest w I preferencji. 93 proc. pacjentów przyjmowanych jest „na ostro”. Nie mamy planowanych zabiegów, nie mamy nowego oddziału. Fundusz nam za to nie płaci. Dlaczego nie płacicie nam za to, że przyjmujemy pacjentów? Dlaczego nie płacicie nam za to, że wykonaliśmy 118 proc. ryczałtu? Dlaczego nie ma systemu, że pieniądz idzie na pacjentem? – mówił starosta. Przecież w takim szpitalu leczy się także pacjent z różnych stron Polski. – Jak można zmusić szpital do leczenia pacjentów, nie dając na to pieniędzy? To jest skandal. – dodawał.

Publiczny transport zbiorowy

Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura ZPP omówił projekt nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym przygotowanym przez resort infrastruktury. Jak mówił, nie sprzyja on rozwojowi transportu lokalnego. W ocenie dyrektora może nawet doprowadzić do destrukcji przewozów autobusowych. Projekt otrzymał także negatywną opinię strony samorządowej zespołu ds. infrastruktury Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Projekt wprowadza opracowywanie i przyjmowanie planów transportowych na poziomie województwa, nie dopuszcza prawa wyłącznego.

Partnerstwo publiczno-prywatne

Uczestnicy zgromadzenia mieli także okazję do zapoznania się z ciekawymi wykładami na temat partnerstwa publiczno-prywatnego prowadzonymi przez radców prawnych. Dr Rafał Cieślak przedstawił ostatnią nowelizację ustawy o PPP. Omówił kryteria oceny ofert, wykonywanie umowy o PPP, rynek PPP w Polsce.

Mec. Adrianna Mierzwa- Bronikowska zaprezentowała projekty drogowe w Polsce, które miały być realizowane w formule PPP i przyczyny, dla których zakończyły się one niepowodzeniem. Omówiła znaczenie etapu analiz w projektach PPP. Zaprezentowała nowe projekty drogowe, które będą realizowane w formule PPP.

Po prelekcjach samorządowcy zainteresowaniu realizacją inwestycji w formule PPP mogli skorzystać z indywidualnych konsultacji, których udzielali prelegenci.

Wieczorna gala

Pierwszy dzień zgromadzenia zakończył się uroczystą galą. Przedstawiciele najaktywniejszych gmin, powiatów oraz miast na prawach powiatu odebrali nagrody i dyplomy. Związek Powiatów Polskich wręczył je tym, którzy zajęli najwyższe pozycje w Ogólnopolskim Rankingu Gmin i Powiatów – edycja 2018. Można o tym przeczytać w Dzienniku Warto Wiedzieć.

Wręczono również medale Bene Meritus Powiatom, które Zarząd ZPP przyznał za szczególne osiągnięcia wpływające na rozwój polskich powiatów, w tym przede wszystkim powodujące podniesienie poziomu życia mieszkańców, a także w uznaniu zasług na rzecz Związku Powiatów Polskich. Można o tym przeczytać w Dzienniku Warto Wiedzieć.

Galę uświetnił koncert Estery Naczk-Suskiej wraz ze Szkołą Śpiewu Estradowego Studio Esti. Niespodzianką wieczoru był występ Jerzego Stępnia, który zagrał na saksofonie.

Przyjęte stanowiska

Zgromadzenie przyjęło 7 stanowisk w następujących sprawach:

• racjonalnego rozwoju e-administracji,
• finansowania systemu oświaty,
• sytuacji w służbie zdrowia,
• koniecznych zmian w systemie dochodów jednostek samorządu terytorialnego,
• wsparcia realizacji zadań powiatów w zakresie ochrony środowiska,
• wynagradzania pracowników sektora publicznego,
• znaczenia dziedzictwa lokalnego dla rozwoju.

GALERIA ZDJĘĆ  z tych wydarzeń dostępna jest TUTAJ i TUTAJ.