12 lipca 2019 roku weszło w życie większość zapisów nowego aktu prawnego ustanawiającego system ochrony dokumentów publicznych. Ustawa została uchwalona w dniu 22 listopada 2018 roku z inicjatywy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Celem przedmiotowej ustawy, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, jest stworzenie kompleksowego systemu ochrony dokumentów publicznych. Brak takiego systemu w polskim porządku prawnym stanowi wg projektodawców zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i zachowania porządku publicznego.

Ustawodawca postanowił zatem przyjąć akt prawny, który od początku (zdefiniowanie dokumentów publicznych oraz pozostałych podstawowych pojęć dot. nowego systemu) do końca (ustanowienie reżimów odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy) będzie kompleksowo regulował zagadnienia ze sfery dokumentów publicznych.

Ujęty w ustawie system obejmuje:

• „„zdefiniowanie podstawowych pojęć związanych z systemem,
• ustalenie hierarchii dokumentów publicznych w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa i przypisanie tym dokumentom wymaganych minimalnych zabezpieczeń,
• ustanowienie ministra właściwego do spraw wewnętrznych jako odpowiedzialnego za kształtowanie polityki bezpieczeństwa dokumentów publicznych i zapewnienie funkcjonowania systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych,
• stworzenie procedury opracowywania wzorów dokumentów publicznych,
• określenie wymogów dla wytwórców dokumentów publicznych,
• określenie obowiązków organów emitujących dokumenty publiczne i obowiązków funkcjonariuszy publicznych w zakresie weryfikacji autentyczności dokumentów,
• utworzenie Rejestru Dokumentów Publicznych,
• określenie zasad przechowywania dokumentów publicznych.

W opracowaniu opisane zostały poszczególne regulacje ustawy o dokumentach publicznych ze szczególnym uwzględnieniem zapisów dotyczących jednostek samorządu terytorialnego, bowiem wskazać należy, że ustawa nakłada na samorządowców określone, całkiem nowe obowiązki.

Autorką tego wydawnictwa jest Monika Małowiecka, ekspert w Dziale Monitoringu Prawnego i Ekspertyz w Biurze Związku Powiatów Polskich.