W obliczu narastających wyzwań geopolitycznych, klimatycznych i demograficznych, władze lokalne szczebla pośredniego z całej Europy spotkały się w Hanowerze podczas XIV Konferencji Politycznej CEPLI (Europejskiej Konfederacji Władz Lokalnych Szczebla Pośredniego), by wspólnie zdefiniować swoją rolę w przyszłości Unii Europejskiej.

Pod hasłem „Wzmocnienie Europy poprzez władze lokalne szczebla pośredniego” uczestnicy konferencji – reprezentujący samorządy terytorialne szczebla pośredniego – jednoznacznie opowiedzieli się za silniejszym uwzględnieniem głosu samorządów w politykach unijnych, zwłaszcza w kontekście nowej perspektywy budżetowej i przyszłości polityki spójności po 2027 roku.

Europa potrzebuje partnerstwa i pomocniczości

W swoim przesłaniu, liderzy CEPLI podkreślili, że samorządy szczebla pośredniego są „najbliższą administracją Europy”, realizującą ambicje unijne w terenie. „Bez silnych władz lokalnych szczebla pośredniego — niezależnie od ich nazw i struktur — nie może być silnej Europy” — głosi przyjęta w Hanowerze deklaracja polityczna.

Samorządowcy domagają się w niej m.in. obowiązkowego wdrożenia zasady partnerstwa, gwarantującego realny udział powiatów i innych jednostek w projektowaniu, zarządzaniu i ocenie polityki spójności. Postulują także o bezpośredni dostęp do funduszy UE, eliminację zbędnych pośredników oraz uproszczenie zasad finansowania, co ma zwiększyć efektywność i ograniczyć obciążenia biurokratyczne.

Deklaracja Hanowerska – manifest samorządowej Europy

Kulminacyjnym momentem wydarzenia było przyjęcie Deklaracji Politycznej XIV Konferencji CEPLI, w której samorządy:

• wzywają do uznania władz lokalnych szczebla pośredniego jako strategicznych aktorów w realizacji unijnych polityk, w szczególności transformacji zielonej, cyfrowej i demograficznej,
• apelują o wprowadzenie zasady „aktywnej pomocniczości”, dającej realną autonomię i zasoby do skutecznego działania,
• domagają się traktowania rezyliencji terytorialnej jako zasady horyzontalnej polityki spójności – wspierającej społeczności, które potrafią dostosowywać się do zmian i skutecznie reagować na kryzysy,
• podkreślają potrzebę stabilności instytucjonalnej oraz wzmocnienia potencjału instytucjonalnego i finansowego samorządów.

Uczestnicy konferencji zobowiązali się również do współtworzenia nowej polityki spójności – „mądrzejszej, bardziej ekologicznej, sprawiedliwszej i bardziej demokratycznej”, która odpowie na potrzeby przyszłych pokoleń.

Z Hanoweru do Brukseli

W Hanowerze wybrzmiało mocne przesłanie skierowane do Komisji Europejskiej oraz państw członkowskich: przyszłość projektu europejskiego zależy od zaangażowania wszystkich szczebli zarządzania. „Niech zasada pomocniczości stanie się filarem odnowionej i zjednoczonej Unii” – apelowali samorządowcy.