Wydawanie zarządzeń w celu zabezpieczenia zabytku w nagłych przypadkach i niezwłoczne zawiadamianie o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, zgłaszanie wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przedmiotów zasługujących na wciągnięcie do rejestru zabytków, składanie wniosków o wpis do rejestru zabytków dóbr kultury nieruchomych oraz kolekcji, przyjmowanie zawiadomień o ujawnieniu przedmiotu, który posiada cechy zabytku, przyjmowanie zawiadomień o znalezieniu przedmiotu archeologicznego lub o odkryciu wykopaliska, niezwłoczne zawiadamianie wojewódzkiego konserwatora zabytków o otrzymaniu wiadomości o znalezieniu lub odkryciu przedmiotu archeologicznego lub wykopaliska, działanie w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie użytkowania obiektu zabytkowego zgodnie z zasadami opieki nad zabytkami i w sposób odpowiadający jego wartości zabytkowej

Zatwierdzanie statutu spółki oraz jego zmiany, zatwierdzanie planu zagospodarowania i regulaminu użytkowania gruntów i urządzeń spółki oraz wprowadzanie w tych planach i regulaminach zmian i uzupełnień, tworzenie spółki przymusowej, nadawanie jej statutu oraz wyznaczanie organów spółki i ustalanie wynagrodzenia dla osób nie będących członkami spółki, wyznaczonych do organów spółki, wyrażanie zgody na zbycie, zamianę oraz przeznaczanie na cele publiczne lub społeczne wspólnot gruntowych oraz na zaciąganie pożyczek pieniężnych przez spółkę, zatwierdzanie aktu zbycia udziału we wspólnocie

Zgłaszanie organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także określonym zakładom społecznym służby zdrowia, przypadków zachorowania, podejrzenia o zachorowanie i zgonów na choroby zakaźne natychmiast po powzięciu o nich wiadomości

Wydawanie zgody i ustalanie warunków ograniczenia obowiązku przewozów przez przewoźnika, wobec którego zarząd powiatu wykonuje uprawnienia z akcji lub udziałów – w razie klęski żywiołowej, przerwy w eksploatacji, szczególnych trudności spowodowanych przez klienta, z przyczyn ekonomicznych, których przewoźnik nie mógł przewidzieć, jak również z uwagi na bezpieczeństwo ruchu.

Zapewnienie uzdrowiskom warunków umożliwiających jak najszersze wykorzystanie właściwości leczniczych danej miejscowości, wyrażanie stanowiska w sprawie powołania i odwołania naczelnego lekarza uzdrowiska, uprawnienie do prowadzenia zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego

Tworzenie, łączenie, przekształcanie i znoszenie bibliotek, nadawanie statutów bibliotekom, zapewnianie bibliotekom odpowiednich warunków działania i rozwoju, a w szczególności dostarczanie lokalu z odpowiednim wyposażeniem, środków finansowych na prowadzenie bibliotek, w tym na zakup materiałów bibliotecznych, doskonalenie pracowników oraz pomoc metodyczną i bibliograficzną, zakładanie i utrzymywanie bibliotek publicznych oraz zapewnianie im odpowiednich warunków działania i rozwoju, nadzorowanie bibliotek publicznych

Fakultatywna kompetencja do nałożenia na przewoźnika obowiązku zawarcia umowy o wykonanie zadania przewozowego – w przypadku klęsk żywiołowych.

Wydawanie decyzji o przeznaczeniu gruntu nieleśnego lub nieużytku do zalesienia, wydawanie zezwoleń na zalesienie gruntów rolnych, które nie zostały przeznaczone do zalesienia, prowadzenie rejestru spółek leśnych, nadzór nad działalnością spółek leśnych; zwoływanie walnego zgromadzenia spółki w celu dokonania wyboru nowego zarządu, jeżeli dotychczasowy zarząd spółki nie wywiązuje się należycie ze swych obowiązków, występowanie z wnioskiem do wojewody o wykonanie na koszt Państwa niektórych czynności z zakresu zagospodarowania lasów i gruntów oraz przebudowy drzewostanów, jeżeli wymaga tego interes społeczny, a koszty ich wykonania przekraczają możliwości finansowe właścicieli lasów i gruntów

Wydawanie karty wędkarskiej oraz karty łowiectwa podwodnego.

Wydawanie zgody lub odmowy na zawarcie umowy o opiekę nad najemcą, cofanie zgody na zawarcie umowy o opiekę nad najemcą, określanie zakresu współdziałania wynajmującego z organami dzielnicy (osiedla) lub sołectwa, ustalanie miesięcznych stawek czynszu najmu za lokale użytkowe, rozstrzyganie sporów czynszowych i na tle wysokości kaucji, nakazanie udostępnienia lokalu, stanowienie zasad porządku domowego, zarządzanie budynkami mieszkalnymi stanowiącymi własność lub współwłasność organów samorządu terytorialnego, orzekanie o przejęciu w zarząd budynków stanowiących własność osób fizycznych, wprowadzanie i znoszenie szczególnego trybu najmu budynków i lokali, rozstrzyganie spraw dotyczących zajmowania przez tę samą osobę lub małżonków dwóch mieszkań, wydawanie decyzji o przydziale lokali w domach prywatnych w przypadku niezadysponowania przez okres 3 miesięcy przez właściciela, przekwaterowanie najemcy z domu jednorodzinnego i lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość do lokalu zamiennego, przydziały lokali mieszkalnych i użytkowych oraz pomieszczeń przynależnych, stwierdzenie utraty ważności decyzji o przydziale, przydziały zwolnionych izb w lokalach wspólnych, przydziały lokali i pomieszczeń zastępczych na czas oznaczony, wyrażanie zgody na podnajem całego lokalu, wyrażanie zgody na przebudowę lokalu, zmiana przeznaczenia lokalu z mieszkalnego na użytkowy i z użytkowego na mieszkalny, zadysponowanie nadwyżką powierzchni mieszkalnej w przypadku odmowy przyjęcia przez najemcę lokalu zamiennego, przekwaterowanie do pomieszczenia zastępczego osób pozostałych bez tytułu prawnego w lokalu po śmierci najemcy, uregulowanie uprawnień do lokalu osób pozostałych w nim po wyprowadzeniu się najemcy, przekwaterowanie do innego lokalu mieszkalnego osób z budynków przeznaczonych do rozbiórki lub remontu, zmiany w stanie zajmowania lokali użytkowych przez jednostki gospodarki uspołecznionej ze względu na ważne powody społeczno-gospodarcze, cofnięcie przydziału lokalu mieszkalnego i użytkowego, przydziały lokali w domach nie stanowiących własności samorządu terytorialnego, w tym w razie klęski żywiołowej, dostarczanie lokali zamiennych lub pomieszczeń zastępczych osobom opróżniającym mieszkania zakładowe, załatwianie spraw dotyczących zamiany lokali,  ustalanie ekwiwalentów i opłat przy zamianie lokali, prowadzenie egzekucji w sprawach lokalowych, usuwanie skutków samowoli lokalowej

Zatwierdzanie ugód w sprawach zmian stosunków wodnych na gruntach, możliwość nakazywania wykonania niezbędnych urządzeń zabezpieczających wodę przed zanieczyszczeniem lub zabronienia wprowadzania ścieków do wody w przypadku wprowadzenia przez właściciela gruntu do wody ścieków nienależycie oczyszczonych, organizowanie ochotniczych drużyn ratowniczych, zarządzanie ewakuacji ludności z obszarów zagrożonych powodzią

Wydawanie zezwolenia na przegradzanie sieciowymi rybackimi narzędziami połowowymi więcej niż połowy szerokości łożyska wody na wodach niezaliczonych do wód śródlądowych żeglownych.

Współuczestniczenie w działaniach na rzecz poprawy jakości, przeprowadzanie na rzecz ochrony konsumenta społecznej kontroli i oceny jakości

Wydawanie – w uzgodnieniu z właściwą terytorialnie administracją wód śródlądowych żeglownych oraz organem administracji żeglugi śródlądowej – zezwolenia na ustawianie sieciowych rybackich narzędzi połowowych na wodach śródlądowych żeglownych na szlaku żeglownym lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie.

Wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów z terenów nieruchomości, a w przypadku gdy nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków - za zgodą wojewody, ustanawianie ograniczeń co do czasu pracy lub korzystania z urządzeń technicznych oraz środków transportu stwarzających dla środowiska uciążliwości w zakresie hałasu i wibracji, zapewnianie warunków niezbędnych do ochrony środowiska przed odpadami oraz dbanie o utrzymanie porządku i czystości, nakazywanie użytkownikowi maszyny lub urządzenia technicznego wykonania czynności ograniczających uciążliwości dla środowiska, wymierzanie kar pieniężnych za samowolne usuwanie drzew lub krzewów

Wykonywanie zadań organu nadzorującego w zakresie stosunku pracy nauczycieli przedszkoli oraz nauczycieli szkół prowadzonych przez gminę

Rejestracja sprzętu pływającego służącego do połowu ryb.

Określanie strefy cen (strefy taryfowej) obowiązującej przy przewozie osób i ładunków taksówkami osobowymi i bagażowymi

Wnioskowanie o zgodę na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, sporządzanie projektu programu rolniczego lub leśnego wykorzystania gruntów, wykładanie projektu programu rolniczego lub leśnego wykorzystania gruntów do wglądu miejscowej ludności równocześnie z wyłożeniem projektu planu zagospodarowania przestrzennego oraz zatwierdzanie projektu programu, uiszczanie należności i opłat rocznych za powierzchnię przekraczającą normatyw przy budownictwie wielorodzinnym, pozbawianie prawa użytkowania mienia gminnego

Wnioskowanie do rady powiatu o utworzenie Społecznej Straży Rybackiej albo wyrażenie zgody na utworzenie Społecznej Straży Rybackiej przez zainteresowane organizacje społeczne lub uprawnionych do rybactwa.

Opracowywanie projektów planów funduszy gminnych i ich uchwalanie wraz z projektami budżetów lokalnych, dysponowanie środkami gminnego funduszu rozwoju kultury zgodnie z uchwalonymi planami

Powoływanie komisji do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi, organizowanie i prowadzenie izb wytrzeźwień

Ustalanie w planach gminy zadań w zakresie upowszechniania kultury, z określeniem zasad i sposobów ich realizacji, uchwalanie wieloletnich programów upowszechniania kultury, uzgadnianie programów działania w zakresie upowszechniania kultury z jednostkami gospodarki uspołecznionej i organizacjami społecznymi na swoim terenie, organizowanie współdziałania w zakresie upowszechniania kultury państwowych jednostek organizacyjnych, spółdzielczych i społecznych działających na terenie ich właściwości, w tym inicjowanie określonych działań i uzgadnianie kierunków upowszechniania kultury oraz form ich realizacji, a także podejmowanie wspólnych inwestycji o charakterze kulturalnym, tworzenie instytucji i placówek upowszechniania kultury samodzielnie albo 

wspólnie w drodze umów i porozumień, określanie nazw instytucji i placówek upowszechniania kultury, ich siedzib, przedmiotu działania, a także wyposażanie w niezbędne środki materialne, techniczne oraz finansowe, nadawanie statutu instytucji upowszechniania kultury, prowadzenie ewidencji placówek upowszechniania kultury,

odmawianie wpisu do ewidencji i wykreślanie z ewidencji, wyrażanie opinii co do likwidacji placówki upowszechniania kultury, przyjmowanie zawiadomień o zamiarze likwidacji placówki, udzielanie stosownej pomocy placówkom, których dalsza działalność jest celowa, utrzymywanie własnych instytucji i placówek upowszechniania kultury i kontrolowanie ich, a także nadzorowanie działalności instytucji i placówek upowszechniania kultury prowadzonych przez jednostki gospodarki uspołecznionej oraz inne osoby prawne i fizyczne na terenie gminy, żądanie od placówek upowszechniania kultury informacji o realizacji zadań statutowych oraz rozliczeń ze środków pochodzących z Funduszu Rozwoju Kultury, a także wizytowanie placówek w zakresie działalności programowej oraz wydawanie wiążących zaleceń, przekazywanie oceny wizytowanych placówek z wnioskami w zakresie działalności programowej tych placówek, współdziałanie ze społecznym ruchem kulturalnym, zlecanie organizacjom społecznym i ogniwom społecznego ruchu kulturalnego, za ich zgodą, realizacji zadań w zakresie upowszechniania kultury, z przyznaniem na ten cel odpowiednich środków

Fakultatywna kompetencja do utworzenia Społecznej Straży Rybackiej albo do wyrażenia zgody na utworzenie Społecznej Straży Rybackiej przez zainteresowane organizacje społeczne lub uprawnionych do rybactwa – na wniosek starosty.

Współdziałanie w rozwoju kultury fizycznej ze stowarzyszeniami kultury fizycznej oraz udzielanie im pomocy w realizacji zadań, tworzenie miejskich, dzielnicowych, miejsko-gminnych i gminnych funduszy rozwoju kultury fizycznej, dysponowanie środkami terenowych funduszy rozwoju kultury fizycznej w odniesieniu do funduszy miejskich, dzielnicowych, gminnych i miejsko-gminnych, administrowanie środkami funduszy terenowych w odniesieniu do funduszy miejskich, dzielnicowych, gminnych i miejsko-gminnych, przedstawianie radzie przez zarząd projektów planów funduszy miejskich, dzielnicowych, gminnych i miejsko - gminnych oraz sprawozdań z wykonania planów, realizacja zadań związanych z budową urządzeń kultury fizycznej na terenach wiejskich, zapewnienie bezpieczeństwa osób przebywających w górach, zapewnienie bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się oraz uprawiających sporty wodne, współdziałanie z Górskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym w zakresie bezpieczeństwa osób przebywających w górach, współdziałanie z Wodnym Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym w dziedzinie zapewnienia bezpieczeństwa osób kąpiących się, pływających i uprawiających sporty wodne