Kontrolowanie działalności zarządu powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych - poprzez powołaną w tym celu komisję rewizyjną.

Rozpatrywanie: skarg na działania zarządu powiatu i powiatowych jednostek organizacyjnych; wniosków oraz petycji składanych przez obywateli - poprzez powołaną w tym celu komisję skarg, wniosków i petycji.

Odpowiadanie na interpelacje i zapytania składane przez radnych.

Wyrażanie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym; odmawianie zgody, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.

Wybieranie zarządu powiatu, w tym starosty i wicestarosty.

Podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia albo nieudzielenia absolutorium.

Fakultatywna kompetencja do określenia w drodze uchwały szczegółowych wymogów dot. raportu o stanie powiatu.

Uprawnienie do odwołania zarządu powiatu na skutek nieudzielenia absolutorium - chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd powiatu został odwołany z innej przyczyny.

Uprawnienie do odwołania starosty (równoznacznego z odwołaniem całego zarządu powiatu) z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium lub nieudzielenie wotum zaufania zarządowi.

Fakultatywna kompetencja do odwołania - na uzasadniony wniosek starosty - poszczególnych członków zarządu

Wnioskowanie do rady powiatu o wybór wicestarosty oraz pozostałych członków zarządu powiatu.

Przedstawianie co roku do dnia 31 maja radzie powiatu raportu o stanie powiatu.

Przyjmowanie rezygnacji starosty oraz podejmowanie uchwały o rezygnacji całego zarządu.

Podejmowanie uchwały o przyjęciu rezygnacji i zwolnieniu z pełnienia obowiązków członka zarządu zwykłą większością głosów nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji - w przypadku złożenia rezygnacji z członkostwa w zarządzie przez członka niebędącego jego przewodniczącym.

Przedstawianie radzie powiatu nowej kandydatury na członka zarządu powiatu - w przypadku złożenia rezygnacji przez członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym.

Wykonywanie uchwał rady powiatu i zadań powiatu określonych przepisami prawa.

Ogólny katalog zadań zarządu powiatu, do którego zakresu należy w szczególności:

1) przygotowywanie projektów uchwał rady;

2) wykonywanie uchwał rady;

2a) opracowywanie programów rozwoju w trybie określonym w przepisach o zasadach prowadzenia polityki rozwoju;

3) gospodarowanie mieniem powiatu;

4) wykonywanie budżetu powiatu;

5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu;

6) uchwalanie regulaminu organizacyjnego starostwa powiatowego.

Sprawowanie zwierzchnictwa w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży, która polega na tym, że starosta:

1) powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej;

2) zatwierdza programy ich działania;

3) uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu;

4) w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek;

5) zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.

Uchwalanie regulaminów organizacyjnych określających organizację i zasady funkcjonowania jednostek organizacyjnych powiatu (chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej).

Powoływanie i odwoływanie skarbnika - na wniosek starosty.

Wnioskowanie do rady powiatu o powołanie albo odwołanie skarbnika.

Kompetencja do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu.

Uprawnienie do upoważnienie wicestarosty, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania w jego imieniu decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu i leżących w zakresie kompetencji starosty.

Uprawnienie do utworzenia - przez prezydenta miasta na prawach powiatu i starostę powiatu graniczącego z takim miastem - w drodze porozumienia, wspólnej komisji bezpieczeństwa i porządku dla miasta na prawach powiatu oraz powiatu graniczącego z takim miastem.

Powoływanie trzech członków do komisji bezpieczeństwa i porządku - spośród osób wyróżniających się wiedzą o problemach będących przedmiotem prac komisji oraz cieszących się wśród miejscowej społeczności osobistym autorytetem i zaufaniem publicznym, w szczególności przedstawicieli samorządów gminnych, organizacji pozarządowych, pracowników oświaty, a także instytucji zajmujących się zwalczaniem zjawisk patologii społecznych i zapobieganiem bezrobociu.